Báo Việt Nam
SACRAMENTO, California (NV) – Lao động khổ sai, hôn nhân đồng giới, trộm cắp vặt, tăng lương tối thiểu là một số trong 10 dự luật toàn tiểu bang sẽ được cử tri California sẽ xem xét bỏ phiếu vào Tháng Mười Một.
Tổng Thư Ký California chỉ định đánh số cho các dự luật hôm Thứ Tư, 3 Tháng Bảy sau khi Cơ Quan Lập Pháp thêm hai dự luật trái phiếu vào lá phiếu.
Sau đây là sơ lược về các dự luật.
Proposition 2: Đề nghị trái phiếu sẽ yêu cầu cử tri chấp thuận khoản vay $10 tỷ để xây cất và sửa chữa trường công lập. Phần lớn số tiền, $8.5 tỷ, sẽ dành cho các trường tiểu học và trung học. Phần còn lại, hoặc $1.5 tỷ, sẽ dành cho các trường đại học cộng đồng. Hệ thống đại học California State University hoặc University of California sẽ không nhận được ngân sách.
Proposition 3: Dự luật sẽ lấy ý kiến cử tri về việc xóa bỏ lệnh cấm kết hôn đồng giới khỏi Hiến Pháp California. Cử tri thêm lệnh cấm hôn nhân đồng giới vào hiến pháp trong năm 2008. Nhưng Tối Cao Pháp Viện ngăn California thực thi lệnh cấm từ 2013. Tuy nhiên, hiến pháp tiểu bang vẫn còn nội dung diễn đạt liên quan tới cấm kết hôn đồng giới. Theo đề nghị, tu chính án mới sẽ xóa lệnh cấm và thay thế bằng cách diễn đạt khác, rằng “Quyền kết hôn là quyền căn bản.”
Proposition 4: Dự luật này yêu cầu cử tri chấp thuận khoản vay $10 tỷ cho các chương trình khí hậu khác nhau. Phần lớn số tiền, $3.8 tỷ, sẽ dùng để hỗ trợ cải tiến hệ thống nước uống và chuẩn bị cho hạn hán và lũ lụt. Các chương trình chuẩn bị cho thảm họa cháy rừng sẽ nhận được $1.5 tỷ còn các chương trình chống mực nước biển dâng cao thì nhận được $1.2 tỷ.
Phần còn lại sẽ được phân bổ cho các chương trình công viên và giải trí ngoài trời, các sáng kiến về không khí sạch và các chương trình chuẩn bị cho nắng nóng tột độ, bảo vệ đa dạng sinh học và giúp các điền trang và nông trại hoạt động vững chãi hơn.
Proposition 5: Dự luật sẽ thay đổi hiến pháp tiểu bang nhằm giúp giới chức địa phương dễ dàng vay tiền hơn, với điều kiện họ sử dụng khoản vay để xây cất nhà ở giá rẻ hoặc hạ tầng cơ sở công cộng. Hiện nay, giới chức địa phương, chưa tính các học khu, chỉ có thể vay tiền nếu hai phần ba số cử tri chấp thuận.
Đề nghị sẽ hạ ngưỡng vay tiền xuống 55% cho các đề án nhà ở giá rẻ và hạ tầng cơ sở công cộng, gồm có hệ thống nước và cống rãnh, phương tiện giao thông công cộng, thư viện, internet tốc độ cao và bệnh viện.
Proposition 6: Dự luật sẽ thay đổi Hiến Pháp California để cấm lao động cưỡng bức dưới mọi hình thức. Hiến pháp đang cấm nô lệ không tự nguyện, hay còn gọi là lao động khổ sai, trừ phi đó là hình phạt cho tội phạm. Biện pháp cấm lao động khổ sai trở thành mục tiêu của những người ủng hộ công lý hình sự lo ngại về điều kiện lao động trong tù. Không hiếm trường hợp những người ngồi tù phải đi làm với mức lương dưới $1 một giờ.
Proposition 32: Dự luật này sẽ tăng mức lương tối thiểu của California lên $18 một giờ. Hiện tại, mức lương tối thiểu là $16 một giờ đối áp dụng cho phần lớn lãnh vực và $20 một giờ cho những người làm việc trong ngành thức ăn nhanh. Theo luật được Thống Đốc Đảng Dân Chủ Gavin Newsom ký ban hành năm ngoái, mức lương tối thiểu của những người làm việc trong ngành chăm sóc sức khỏe sẽ đạt $25 một giờ.
Proposition 33: Dự luật sẽ bãi bỏ luật tiểu bang trong đó cấm các thành phố và quận giới hạn tiền thuê nhà ở, condo và chung cư, được xây cất sau 1995. Những người ủng hộ cho biết đề nghị này sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng vô gia cư.
Từng có những biện pháp tương tự nhưng lại thất bại vào năm 2018 và 2020 trong bối cảnh các nhóm chủ nhà và lãnh vực địa ốc phản đối gay gắt. Những người phản đối lập luận rằng đề nghị này sẽ gây tổn hại cho những người chủ nhà và ngăn cản hoạt động xây cất nhà ở giá rẻ.
Năm 2019, các nhà lập pháp tiểu bang phê duyệt mức tăng tiền thuê nhà tối đa hàng năm là 10 phần trăm trên toàn tiểu bang. Luật này được miễn cho nhà mới xây trong 15 năm và sẽ hết hạn vào năm 2030. Một số thành phố gồm có Los Angeles, San Francisco và San Jose cũng có chính sách kiểm soát tiền thuê nhà tại địa phương.
Đề nghị này dường như nhắm vào AIDS Healthcare Foundation. Biện pháp này được Hiệp Hội Chung Cư California hậu thuẫn, tổ chức từng hỗ trợ chi trả cho một quảng cáo chỉ trích AIDS Healthcare Foundation. Tổ chức này cho biết họ đang bị lên án vì ủng hộ kiểm soát tiền thuê nhà.
Proposition 34: Dự luật này sẽ cho phép bảo hiểm Medicaid tại California (Medi-Cal) thanh toán trực tiếp cho các nhà thuốc để mua thuốc kê toa. California bắt đầu thực hiện chính sách này vào năm 2019 sau khi Newsom ký lệnh hành pháp cho phép thanh toán. Biện pháp này sẽ biến chính sách đó thành luật.
Biện pháp này cũng sẽ yêu cầu một số nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe phải chi trực tiếp gần như toàn bộ số tiền họ nhận được từ chương trình thuốc kê toa của liên bang cho việc chăm sóc bệnh nhân thay vì những thứ khác.
Proposition 35: Dự luật yêu cầu tiểu bang phải trả nhiều tiền hơn cho các bác sĩ để điều trị cho những bệnh nhân được Medicaid chi trả, chương trình bảo hiểm y tế do chính phủ tài trợ dành cho những người có lợi tức thấp.
Các tổ chức chăm sóc sức khỏe ký hợp đồng với tiểu bang để cung cấp dịch vụ sức khỏe cho người có lợi tức thấp. Tiểu bang thu thuế các tổ chức này để hỗ trợ chi trả cho bảo hiểm Medicaid. Biện pháp này sẽ yêu cầu tiểu bang sử dụng một phần tiền thuế để tăng mức lương Medicaid trả cho bác sĩ.
Proposition 36: Dự luật sẽ biến tội trộm cắp vặt thành trọng tội nếu tái phạm và tăng hình phạt cho một số tội trạng liên quan tới ma túy, trong đó có cả các tội dính líu tới thuốc gây nghiện tổng hợp fentanyl. Điều này cũng sẽ cho phép thẩm phán ra lệnh cho những người có nhiều tội trạng liên quan tới ma túy phải cai nghiện. (TTHN)
